Black Lives Matter

25 mei 2020, de dag waarop wéér iemand met een donkere huidskleur stierf door politiegeweld.

George Floyd

Zomaar een zwarte man
George Floyd was een Amerikaanse man van 46 jaar uit Minneapolis, met Afro-Amerikaanse roots. Hij was een buitenwipper van een restaurant en door Corona werkloos. Hij heeft twee dochters van 22 en 6 jaar. Hij stierf op 25 mei doordat een politieman 8 minuten met zijn knie op Floyds nek duwde. 
De politieagenten die aanwezig waren zijn alle vier ontslagen, waaronder ook de agent die Floyd vermoorde, namelijk Derek Michael Chauvin. Chauvin is een 44-jarige blanke agent die al sinds 2001 bij de politie van Minneapolis werkte. Hij had al veel klachten op zijn naam staan en was ook al eerder betrokken bij drie schietpartijen waarbij één iemand om het leven kwam.

Not the only one 
Het hele incident is gefilmd door beveiligingscamera's en omstaanders en kwam op die manier in de media terecht. Vele mensen deelden het filmpje en zo werd iedereen er zich steeds meer bewust van wat er was gebeurd. Floyd was echter niet de eerste donkere man die slachtoffer werd van onnodig geweld. Hij heeft vele voorgangers, zoals Michael Brown, Eric Garner, Tamir Rice, Walter Scott, Freddie Gray, Laquan McDonald, Alton Sterling en Philando Calstile. Allemaal Amerikaanse (jonge) mannen met een donkeren huidskleur die nu nog zouden leven moest de Amerikaanse politie geen buitensporig geweld gepleegd hebben.

Ondertussen staat heel social media vol met mensen die anti-racistische boodschappen delen. Men probeert iedereen duidelijk te maken dat er eindelijk eens een einde moet komen aan het onnodig geweld tegenover de zwarte gemeenschappen.  

Opnieuw was een zwarte man gedood. Waarom? Waarom konden ze het niet op een rustige manier aanpakken? Is het omdat hij een zwarte huidskleur heeft? Zou men ook zo geweldig gereageerd hebben als Floyd blank was?

Protestacties

Boodschappen delen via social media is veilig. Je hoeft er niet voor uit je kot te komen. Maar in tientallen steden in de Verenigde Staten kwamen mensen, blank en zwart, wel massaal op straat om te protesteren tegen het buitensporige geweld van de politie tegen de zwarte bevolking. Dit deden ze onder het moto: "Black Lives Matter". Alles begon vredig maar al gauw ontstonden heftige rellen en liep het uit de hand. Er zijn ondertussen al enkele protestacties voorbij maar deze protestanten willen gerechtigheid. De drie agenten die aanwezig waren naast Chauvin zouden ook opgepakt moeten worden en er zou iets moeten veranderen aan het systeem. Maar ondanks alles gebeuren er geen drastische veranderingen in de VS. Trump sprak zijn medeleven uit, maar is niet van plan om nog actie te ondernemen voor de nieuwe verkiezingen die binnen een half jaar plaatsvinden. Hij focust zich vooral op de heropstart van de economie en het breken met de Wereldgezondheidsorganisatie.
Ook in België was er betoging gepland. De vereniging BLM Belgium riep iedereen op om maandag om 14u aan het Brusselse Muntplein te komen betogen. Er kwam al snel kritiek op omdat samenscholingen verboden zijn door de coronamaatregelen en liet de politie weten dat het wel degelijk verboden is. BLM Belgium verontschuldigde zich voor de miscommunicatie en de onprofessionele aanpak en zoekt naar een oplossing.

George Floyd protest in Minneapolis

Naar mijn gevoel is er deze keer meer aandacht voor het incident dan andere keren dat een soortgelijk feit plaatsvindt. Mensen willen dat er nu echt actie ondernomen wordt en dat er na 60 jaar ook effectieve gelijkheid ontstaat tussen alle inwoners van de VS. De Amerikanen zijn het duidelijk beu.

Black Codes, Jim Crow-wetten en Civil Rights Act

Van bij de stichting van de VS was er al een sterk verschil tussen het zuidelijke en een noordelijk deel. Het zuidelijk deel bestond uit landbouwgebied waar de zwarte slaven op het land werkten voor de blanke bevolking. Het noordelijke deel was stedelijker en industrie was er van groot belang. De blanke bevolking voelde zich in het noordelijke deel niet zo uitgesproken superieur aan de zwarte bevolking. Men werkte er samen in de industrie, blank en zwart. Toen de Burgeroorlog aan zijn einde kwam in 1865, mocht er geen slavernij meer plaatsvinden in het zuidelijke deel en moesten blanken en zwarten gelijk behandeld worden. Omdat het zuiden het hier moeilijk mee had creëerden ze 'gelijke faciliteiten' voor blanken en zwarten, maar wel gescheiden naargelang je huidskleur. Toevalligerwijs waren deze voorzieningen voor de zwarte bevolking in praktijk van mindere kwaliteit en meestal ondergefinancierd, in vergelijking met die van de blanke Amerikanen. Deze wetten werden de 'Black Codes' genoemd. Uiteindelijk was bijna alles gescheiden: onderwijs, overheidsvoorzieningen, openbaar vervoer, toiletten, restaurants en drinkwaterfonteinen.

Vanaf 1880 tot ongeveer 1960 speelden de Jim Crow-wetten een grote rol. De naam Jim Crow komt van de minachtende karikatuur van een bruine slaaf uit 1828 getekend door de bekende Thomas Rice. De wetten hielden in dat de Afro-Amerikanen eerst een alfabetisme-test moesten afleggen alvorens ze mochten gaan stemmen. Een andere voorwaarde was dat ze de volledige grondwet en de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring uit het hoofd moesten opzeggen. Hierdoor mocht slechts een klein percentage zwarte bevolking hun stemrecht uitoefenen. De federale overheid liet begaan en vond het niet haar taak om in te grijpen, zolang de staten zorgden voor dubbele faciliteiten, waarbij de rechten gescheiden, maar gelijk zijn. 

Vanaf het tweede decennium van de 20ste eeuw werden de Jim Crow-wetten geleidelijk aan afgebouwd. In 1964 ontstond de Civil Rights Act, waarmee alle Jim Crow-wetten werden afgeschaft. Dit was een mijlpaal in de federale wetgeving van de VS. Hierdoor werden de belangrijkste vormen van discriminatie van Afro-Amerikanen en vrouwen verboden, daarbij ook de rassensegregatie. Ook de Voting Rights Act die een jaar later in werking trad, was minstens even belangrijk. Er mocht nu ook geen rassendiscriminatie meer plaatsvinden bij het stemmen. 

Deze wetten werden uit zichzelf afgeschaft. Hiervoor werden er door burgerrechtenbewegingen veel acties en demonstraties gehouden, voornamelijk in de zuidoostelijke staten. De start hiervan ligt bij de legendarische Rosa Parks (de zwarte vrouw die weigerde op te staan voor een blanke man op de bus, puur omdat hij blank is en zij zwart) en de politieke leider van de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging, Martin Luther King.

Rosa Parks

Martin Luther King

    

Het is belangrijk dat we weten wat de geschiedenis van deze recente gebeurtenissen kaderen in de globale verhaal van slavernij en streven naar gelijkheid. We zijn nog lang niet waar we moeten zijn, maar de protesten van deze weken roepen op om echte verandering te verwezenlijken. Want na 60 jaar gelijkheid tussen alle huidskleuren in Amerika gebeuren feiten zoals deze van Floyd nog steeds. 

Ik heb dan misschien geen zwarte huidskleur en weet niet wat het is om racistische commentaren te krijgen, alsnog vind ik het heel belangrijk dat hier aandacht op gevestigd wordt en dat er actie ondernomen wordt. Door deze blogpost te schrijven las ik veel over het onderwerp en haalde veel dingen uit mijn geheugen terug op. Hierdoor leerde ik bij over de feiten en de geschiedenis ervan. 

Adoptiefamilie 
En ja, ook in België is er nog veel racisme en krijgen mensen met een donkere huidskleur niet dezelfde kansen als mensen met een blanke huidskleur. Ikzelf heb 3 nichten en 2 neven met een donkere huidskleur. Mijn ene nicht (19 jaar) is geadopteerd uit Zuid-Afrika, mijn twee neven (19 en 17 jaar) zijn geadopteerd uit India en hun twee zussen (15 en 13 jaar) uit Ethiopië. Doordat ik samen met hun ben opgegroeid, heb ik nooit stilgestaan bij het feit dat zij anders dan mezelf zouden bekeken worden. Dit werd mij pas duidelijk toen zij erover begonnen. Mijn nicht (19 jaar) belde mij onlangs en vertelde dat ze het moeilijk had met het feit dat zij hoe dan ook anders bekeken wordt doordat ze zwart is. Mensen hebben al een bepaald oordeel klaar. Ze zei ook dat ze misschien een hogere richting had gedaan wanneer ze zich meer gewaardeerd zou gevoeld hebben of wanneer ze meer het gevoel had gekregen gelijk behandeld te worden als haar blanke klasgenoten. Wanneer ze met de trein reisde moet ze ook vaker dan andere mensen verantwoorden waar ze naar toe gaat en daarbij haar paspoort tonen. Ook mijn andere nicht (15 jaar) is al twee keer in contact gekomen met de politie waarbij zij haar paspoort moest tonen; bewijzen dat ze Belg is en eigenlijk wel een Vlaamse achternaam heeft. Ikzelf heb nog nooit mijn paspoort moeten tonen aan de politie en ik ben vier jaar ouder en blank. Ook dit voorbeeld toont opnieuw dat zwarte mensen vaker in contact komen met de politie dan blanke mensen.
Racisme wordt aangeleerd. Het is niet iets dat in ons zit, we leren het door andere mensen en dit leren gebeurt al op jonge leeftijd. Een andere situatie die mijn nicht (15 jaar) mij verteld gaat over een verjaardagsfeestje in de lagere school waar alle meisjes van de klas waren op uitgenodigd behalve zij. Wanneer ze aan het meisje vroeg waarom ze niet mocht komen, antwoordde ze dat haar mama dat niet wou. 

Hiermee wil ik  zeggen dat we niet hoeven te doen alsof er in België geen racisme heerst en blanke en zwarte mensen hier wel gelijk behandeld worden. Het is misschien niet zo erg als de rassensegregatie uit de jaren '60, maar het is nog steeds aanwezig, wel degelijk op een verdoken schaal.

Liefs en slaap genoeg tijdens de examens!
Huismus 

Bibliografie: 

Dood van George Floyd. (2020, juli 1). Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Dood_van_George_Floyd

Horst, A. v. (sd). Een diepgeworteld probleem: buitensporig politiegeweld tegen zwarte Amerikanen. Opgehaald van NOS: https://nos.nl/artikel/2335500-een-diepgeworteld-probleem-buitensporig-politiegeweld-tegen-zwarte-amerikanen.html

Jim Crow-wetten. (2020, mei 31). Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Jim_Crow-wetten

Koops, E. (2019, december 1). Amerikaanse Burgeroorlog. Opgehaald van Historiek: https://historiek.net/amerikaanse-burgeroorlog-oorzaken-veldslagen-tijdlijn/99492/

Lonbois, M. (2020, mei 30). Hevige protesten na dood George Floyd breiden zich uit naar hele VS: "Betogers willen ander Amerika". Opgehaald van VRTNWS: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/05/30/overal-in-de-verenigde-staten-nemen-protesten-na-de-dood-van-geo/

Lonbois, M. (2020, mei 31). Onrust in VS na dood van George Floyd breidt zich uit: avondklokken houden betogers niet tegen, rellen met politie. Opgehaald van VRTNWS: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/05/31/george-floyd-onrust-blijft-domineren/

Politie verbiedt Belgische ‘Black Lives Matter’-betoging. (sd). Opgehaald van Sceptr: https://sceptr.net/2020/06/politie-verbiedt-belgische-black-lives-matter-betoging/

Racisme. (2020, mei 11). Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Racisme#Verenigde_Staten

Truyts, J. (2020, mei 31). "Protest is zich als grote olievlek over VS aan het verspreiden, maar lang niet zeker dat dit keerpunt wordt". Opgehaald van VRTNWS: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/05/31/bjoern-soenens-over-rellen-in-vs/