#MentalHealthAwarenessMonth

Zo'n 450 miljoen mensen op de wereld kampen met een psychische aandoening. Slechts één derde van deze mensen zoekt hulp. Daarom is het zo belangrijk om extra aandacht te schenken aan onze geestelijke gezondheid.
De mei-maand was de Mental Health Awareness Month. Maar wat is dit precies en waarom is het zo belangrijk?

#MentalHealthAwarenessMonth

De Mental Health Awareness Month is ontstaan uit initiatief van Mental Health America in 1949 om de Amerikanen te voorzien van hulpmiddelen als onderdeel van hun outreach-programma om de geestelijke gezondheid te verbeteren. Elk jaar kent de campagne een specifiek thema. Dit jaar was dit 'Tools 2 Thrive', wat 'Hulpmiddelen om te groeien' betekend.
Over het algemeen hoopt men elk jaar tijdens deze mei-maand extra focus te leggen op de mentale gezondheid van mensen om het stigma rond therapie te breken. Men roept mensen op om hun verhaal te delen en hoe ze geholpen zijn door therapie te volgen. Hierdoor willen ze mensen aanzetten om zelf hulp te zoeken om hun eigen psychische problemen aan te pakken en zo de geestelijke gezondheid te verbeteren. 

Geestelijke gezondheid. What?!

Geestelijke gezondheid omvat verschillende gebieden die betrekking hebben op het sociale, emotionele en psychologische welzijn. Onze geestelijke gezondheid beïnvloedt onze gedachten, gevoelens en acties. Wanneer dit op een laag pitje staat, kunnen we minder goed met stress omgaan en zijn we minder productief. 
We zijn elke dag bezig met ons fysiek welzijn. We zorgen dat we voldoende sporten, goed eten en geregeld naar de dokter gaan. Diezelfde zorg steken we helemaal niet in ons psychisch welzijn, terwijl ook deze dagelijks aandacht nodig heeft. 

Ontstaan van de centra geestelijke gezondheidszorg

Het ontstaan van de geestelijke gezondheidszorg begint vlak na de tweede wereldoorlog. Op initiatief van de Belgische Bond voor Geesteshygiëne  ontstaat het zogenaamde 'dispensaria voor geesteshygiëne'. De focus lag op preventie en een vroegtijdige opsporing van psychische problemen. In 1953 kreeg het via een Koninklijk Besluit een wettelijke basis. 
Met een volgend Koninklijk Besluit in 1975 kreeg het erkenning en subsidiëring. Ook de  naam wijzigde naar 'diensten geestelijke gezondheidszorg'. Het werden tweedelijnsvoorzieningen, waarbij cliënten dus voornamelijk kwamen via doorverwijzing van hun huisarts. Er werd sterk ingezet op een multidisciplinair aanbod waarbij de hulpverlening aandacht heeft voor de medische, psychologische en sociale aspecten van de problematiek. In 1999 nam er een hervorming plaats, waarbij onder andere de naam weer veranderde naar 'centra geestelijke gezondheidszorg'. 

Psychologische hulp voor iedereen

Er bestaat een risico dat door de hele coronacrisis er heel wat nieuwe mensen met psychische problemen bijkomen. Zo zijn er de mensen van het zorgpersoneel die na hun werk in het ziekenhuis met een trauma blijven zitten, de werkloze alleenstaande dertiger in zijn appartementje met de stress over het feit of hij zijn huur wel zal kunnen betalen, de student die tijdens deze crisis niemand kon zien en alle leerstof alleen moest verwerken voor de naderende examens, het gezin met vier kinderen onder de armoedegrens dat in een te klein appartement woont waar men niet buiten mag, de alleenstaande ouder die wel elke dag naar zijn job moet en ondertussen twee kinderen heeft die niet naar school mogen... Iedereen kan zich eenzaam voelen, kampen met veel stress of angst, waardoor alles even te veel wordt. 

Terzelfdertijd wordt er verwacht dat de wereld op een normale manier doorgaat? Dat het zorgpersoneel alles kan blijven dragen, dat we steeds het positieve blijven zien, dat de student voor al zijn vakken zal slagen alsof er geen pandemie aan de gang is, dat alle kinderen hun huiswerk kunnen maken terwijl men niet eens een rustige ruimte in huis heeft of genoeg eten voor die dag, dat ouders elke dag samen met de kinderen al het schoolwerk kunnen maken?

Me, myself and I

Zelf heb ik me tijdens deze lockdown ook al eenzaam gevoelt. Het was de eerste keer in mijn jonge leven dat ik dit gevoel ervaarde en het deed me vreemd. Ik wist niet goed wat ik ermee moest aanvangen of ik het aan iemand moest vertellen. Ik merkte dat ik steeds rottiger begon te doen tegen mijn gezin en ik liever alleen was dan in hun buurt. Ik had precies geen energie en voelde me futloos. Niets leek nog zin te hebben. Ik kon er gelukkig iets van zeggen tegen twee vriendinnen die hier heel open naar luisterden. Maar eigenlijk mag ik van geluk spreken dat ik het aan iemand kon vertellen; velen kunnen dit niet. Wanneer ons gevraagd wordt hoe het gaat zeggen we al snel dat het goed gaat en vragen we het direct terug. We nemen de tijd niet meer om écht naar elkaar te luisteren. Ik heb het gevoel dat we bang zijn om onze gevoelens te uiten, omdat we bang zijn voor de reactie van de andere. Zal die persoon luisteren of me afwimpelen? Heeft die persoon tijd en is die echt geïnteresseerd of vroeg die het gewoon uit beleefdheid? Zal die persoon me geen aansteller vinden omdat ik dit vertel? In quarantaine vind ik het des te moeilijker om deze afweging te maken of ik iets zeg of niet. Je weet niet hoe die andere persoon zich werkelijk voelt. Wie weet zit deze ook met bepaalde gedachtes en duw je die dieper door je eigen gedachtes naar hem/haar te schuiven.

Mijn gevoel van eenzaamheid verdween door er met mensen over te praten en mijn dagen zelf nuttig te maken. Zo probeerde ik enkele nieuwe dingen uit en maakte een nieuwe playlist op Spotify. Deze dingen gaven me nieuwe energie om terug op te staan en te beginnen. 

Op zoek naar hulp

Steeds meer mensen vragen psychologische hulp. De coronacrisis zorgt voor extra stress en angst. Men kan nu niet meer fysiek naar een psycholoog, maar dit probeerde men op te lossen door het digitaal toegankelijk te maken een gesprek aan te gaan. Dit blijkt echter voor mensen een grote en moeilijke stap te zijn. Mensen stellen daarom hun zorgvraag uit. 

Maar hulp zoeken kan op meerdere manieren dan een afspraak regelen bij de psychiater. Een lange wandeling maken, een nieuwe hobby zoeken, een goede film kijken, ... Het kan allemaal helpen om de dingen in het juiste verband te zien. Investeren in bestaande relaties met familie en vrienden kan helpen om eenzaamheid te doorbreken. 

Ik las in een interview met psychiater Thomas Pattyn dat de kwaliteit van de geestelijke gezondheidszorg echter wel vooruit gaat door de coronacrisis. "Normaal gezien zegt de huisarts: bel voor een consultatie, binnen een paar maanden kan je er terecht. Nu krijgen huisartsen zelf binnen de week per mail een advies." (Sillis, 2020) Dit betekend dat de schotten tussen de eerste- en tweede lijn weg vallen. Men kijkt nu samen naar het welzijn van de patiënt. Dit is een heel belangrijk punt dat we na deze crisis niet mogen vergeten.

Iedereen ervaart op bepaalde momenten psychisch ongemak. Er mag dus niet van uitgegaan worden dat dit enkel bij mensen voorkomt die het moeilijker of minder hebben. We kunnen niet weten wat er in iemands hoofd omgaat. Dit is heel belangrijk om in het achterhoofd te houden.

Veel liefs

Huismus

Bibliografie

Gijsel, L. (2020, maart 20). 'Er komt een piek van psychische problemen aan'. Opgehaald van Eos Wetenschap: https://www.eoswetenschap.eu/psyche-brein/er-komt-een-piek-van-psychische-problemen-aan

Join ADAA and #BreakTheStigma. (sd). Opgehaald van Anxiety and Depression Association of America: https://adaa.org/mental-health-awareness-month

National Mental Health Awareness Month - May. (sd). Opgehaald van National Day Calendar: https://nationaldaycalendar.com/national-mental-health-awareness-month-may

Sillis, M. (2020, mei 8). Psychiater Thomas Pattyn: ‘Wat gaan we straks doen om te ontladen?’. Opgehaald van sociaal.net: https://sociaal.net/verhaal/psychiater-thomas-pattyn/

Steyaert, J. (2014, juli 27). 1975 Start Diensten Geestelijke Gezondheidszorg. Opgehaald van Canon Sociaal Werk: https://www.canonsociaalwerk.eu/be_ggz/details.php?cps=7